„Minister Schouten van Landbouw ruilt met haar stikstofmaatregelen de groene
economie om voor de grijze economie door ruimte van de landbouw af te pakken en
aan de industrie, luchtvaart toe te wijzen. De maatregelen leiden ertoe dat de
veestapel binnen nu en tien jaar halveert. De stikstofmaatregelen gaan ook niet om
het milieu maar om herverdeling van de ruimte. Wat dat betreft is het de
ontmaskering van minister Schouten, die altijd aangaf dat het om het milieu ging.”
Dat zegt secretaris Aalt den Herder van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP)
in reactie op de stikstofmaatregelen die het ministerie van Landbouw (LNV) vorige week
vrijdag 24 april naar buiten bracht. Den Herder legt helder uit wat de maatregelen
betekenen. „Het milieu was veel beter afgeweest indien de minister de plannen van het
Landbouw Collectief had gevolgd. Die plannen waren er onder meer op gericht om uitstoot
van ammoniak uit de veehouderij te verlagen.”
„De minister heeft altijd tegen ons gezegd dat het om het milieu ging. Maar daar gaat het
helemaal niet om. Uiteindelijk is het een gevecht om de ruimte. Door grond en
stikstofruimte van de landbouw af te pakken kunnen bedrijven uit de industrie en de
luchtvaart verder groeien en huidige activiteiten legaliseren met een passende
natuurbeschermingswet, Wnb-vergunning, die dikwijls tekort schiet of helemaal ontbreekt.”
„Stikstofuitstoot in de vorm van ammoniak (NH3) uit de landbouw is wat anders dan
stikstofuitstoot uit de industrie. De industrie stoot stikstofoxiden (NOx) uit. Het Landbouw
Collectief wilde dat daar een verschil tussen werd gemaakt omdat NOx een ander effect
heeft op volksgezondheid en het milieu dan NH3. De Europese NEC-richtlijn schrijft voor
NOx en NH3 dan ook een ander nationaal plafond voor, beiden stoffen kunnen eigenlijk
niet op één hoop worden gegooid. Het ministerie van Landbouw kiest hier echter wel voor,
ze hebben er één stikstofpot van gemaakt. Nu blijkt waarom. Door beide op een hoop te
gooien kunnen industrie, bouw, verkeer en luchtvaart stikstofruimte uit de landbouw
kopen.”
Doelen waren vooraf duidelijk
Het kabinet met chef stikstof Minister Schouten voorop, heeft het volgens Den Herder
politiek slim gespeeld. „De overheid heeft een situatie gecreëerd waarbij woningbouw,
industrie en luchtvaart denken dat ze alleen ontwikkelruimte houden wanneer de landbouw
in Nederland krimpt. Op die manier heeft het kabinet maatschappelijke groeperingen
achter zich gekregen en draagvlak gecreëerd. Tegen de landbouw heeft de minister altijd
gezegd dat het om het milieu ging en dat ze open stond voor input vanuit het Landbouw
Collectief. Maar achteraf blijkt dat haar doelen vooraf duidelijk waren.”
Veestapel halveert
„Geesje Rotgers rekende de stikstofmaatregelen door en komt erop uit dat de veestapel in
2030 gehalveerd is wanneer alle plannen doorgaan. Dit heeft een enorme impact op de
landbouw en de bedrijven daaromheen. Bedrijven uit de periferie vrezen massa
ontslagen.”
„We zijn geschokt en woest over de plannen die alle veehouderijketens hard raken. De
Nederlandse landbouw exporteert jaarlijks voor 100 miljard euro aan landbouwgoederen
en levert een forse bijdrage van tientallen miljarden euro’s aan ons handelsoverschot.
Bovendien zorgt de sector voor enorm veel werkgelegenheid.” Den Herder vraagt zich
sterk af of er meer werkgelegenheid komt nu andere sectoren zoals de industrie en
luchtvaart mogen groeien ten koste van de landbouw. En of dit financieel gunstig uitpakt
voor Nederland. „Snijden in een belangrijke economische sector is nooit slim, maar
helemaal niet in een periode dat we amper weten welke schade de economie de komende
jaren gaat ondervinden van de coronacrisis. Bovenal is het vooral een politieke keuze,
want er is voldoende ruimte voor landbouw en groei van andere sectoren, dat kan prima
naast elkaar. Dat vereist een ander beleid. Er wordt echter met verschillende maten
gemeten.”
„De landbouw is de meest groene en gecontroleerde sector van Nederland. Op Schiphol
vinden daarentegen jaarlijks honderdduizenden illegale vluchten plaats waarvoor de
luchthaven geen passende vergunning heeft, op basis van haar belasting van de
omgeving met onnatuurlijke emissies. Dat wordt in dit land gedoogd. Indien een
veehouder een kleine overtreding begaat, krijgt hij direct een forse boete”, vergelijkt Den
Herder.
Kansen
Hoewel Den Herder woest is over de plannen en vooral bedreigingen voor de landbouw
ziet, wil hij kijken naar de kansen. „De Landbouw moet kijken waar kansen liggen door te
bepalen hoe regelgeving zo gunstig mogelijk kan worden toegepast.” Waar die kansen
liggen en welke landbouwsectoren het hardst worden getroffen weet hij niet. „De komende
twee jaar wordt duidelijk welke landbouwsectoren het hardst worden getroffen en welke
minder hard”, verwacht hij.
Miljarden voor uitkopen boeren
Juridisch zitten de plannen van Schouten goed in elkaar volgens Den Herder. „Juridisch is
het grotendeels vrijwillig. Voor landbouwbedrijven die willen stoppen liggen miljarden van
de provincies klaar. Naast provincies kan ook de industrie stikstofrechten kopen. Voor
veehouders die willen stoppen ligt een flinke zak geld klaar. Dat is mooi voor hen. Maar als
belangenbehartigers zijn we er vooral voor de blijvers. Uitbreiding van een bedrijf wordt
nog duurder omdat industrie en provincies mee kunnen bieden op stikstofrechten.
Hierdoor is uitbreiden in de meeste gevallen financieel oninteressant. Wij willen juist dat
bedrijven kunnen blijven verduurzamen en ontwikkelen om in te spelen op nieuwe
marktkansen. Dat wordt heel lastig de komende jaren.”
Provincies krijgen in eerste instantie 1 miljard euro om veehouders uit te kopen. Van
bronnen in Den Haag hoorde Den Herder dat er meer miljarden beschikbaar komen mocht
dit nodig zijn. „Het traject om de veestapel te halveren is nu ingezet. De overheid is bereid
om hiervoor te betalen, maar of stoppende veehouders reële prijzen worden geboden
weet ik nog niet.”
Den Herder is het meest teleurgesteld in minister Schouten van Landbouw. „Tijdens haar
aantreden kreeg ze veel sympathie als boerendochter. Maar nu blijkt dat ze de
geschiedenis in zal gaan als de minister die de landbouw liet krimpen, niet omdat dit nodig
was voor klimaat en natuur, maar juist om ruimte te maken voor grijze economie. Een
rotverhaal dat ze vanuit het kabinet heeft getracht te mooi te verpakken onder het mom
van kringloopeconomie en als een zegen voor (de portemonnee van de) boer en natuur.
Vooralsnog overheerst het chagrijn, maar in het belang van de boeren moeten we, net als
de andere veehouderijsectoren, proberen er het beste van te maken. We denken hard na
over de kansen voor de pluimveehouderij", zegt de secretaris van de pluimveevakbond.
Reactie plaatsen
Reacties